Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) και διατροφή

Γράφει η Δ. Γονιδάκη, διαιτολόγος - διατροφολόγος

Το Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι πλέον μία σχετικά κοινή κατάσταση, η οποία επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας των ωοθηκών στις γυναίκες. Πιο υγιεινές επιλογές τροφίμων και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας μπορούν να βελτιώσουν σε μεγάλο ποσοστό, τα συμπτώματα των πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS).

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών επηρεάζει εκατομμύρια έφηβων κι ενήλικων γυναικών ανά τον κόσμο. Κάποια από τα συμπτώματα του συνδρόμου είναι:

• Ακανόνιστη ή απουσία περιόδου

• Αυξημένη τριχοφυΐα ιδιαίτερα στο πρόσωπο, το στήθος ή στην περιοχή της κοιλιάς

• Αραίωση του τριχωτού της κεφαλής

• Ακμή

• Δυσκολία στην διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους

• Προβλήματα γονιμότητας

Σύμφωνα με έρευνες, το Σύνδρομο έχει συνδεθεί (μακροχρόνια) με καρδιακές παθήσεις κι διαβήτη, ιδιαίτερα αν υπάρχουν αυξημένα λιπίδια αίματος, αυξημένη αρτηριακή πίεση, αυξημένο σωματικό βάρος κι πιο συγκεκριμένα αυξημένο λίπος γύρω από τον κορμό. Τα συμπτώματα του συνδρόμου μπορούν να αντιμετωπιστούν, χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό από αλλαγές στον τρόπο ζωής και όπου χρειάζεται κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

Ποια διατροφή θεωρείται κατάλληλη?

Πληθώρα μελετών έχουν δείξει ότι μία διατροφή χαμηλού Γλυκαιμικού Δείκτη είναι ωφέλιμη για την μείωση των συμπτωμάτων του Συνδρόμου. Ο Γλυκαιμικός Δείκτης είναι ένα σύστημα κατάταξης , το οποίο δείχνει πόσο γρήγορα το ζάχαρο του αίματος αυξάνεται μετά από κατανάλωση διαφορετικών αμυλούχων τροφών. Ακολουθώντας λοιπόν, μία διατροφή χαμηλού Γλυκαιμικού Δείκτη, καταναλώνονται τροφές που προκαλούν αργή αύξηση του ζαχάρου του αίματος, γεγονός που οδηγεί σε βελτίωση των επιπέδων ινσουλίνης.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη η οποία βοηθά το σώμα να χρησιμοποιήσει την ενέργεια από το φαγητό. Αρκετές γυναίκες κι έφηβα κορίτσια με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, έχουν αντίσταση στην επίδραση της ινσουλίνης κι έτσι έχουν περισσότερη ινσουλίνη στο αίμα τους για να αντισταθμίσουν. Με την σειρά τους, τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης, αυξάνουν τα επίπεδα της τεστοστερόνης, μια ορμόνη που θεωρείται αντρική όμως βρίσκεται φυσιολογικά σε μικρό ποσοστό κι στις γυναίκες. Έχοντας ακόμη κι λίγο αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης, μπορεί να υπάρξει μια αναστάτωση στην ισορροπία των ορμονών του σώματος. Αυτή η ανισορροπία των ορμονών μπορεί να προκαλέσει με την σειρά της ακμή, αυξημένη τριχοφυΐα κι ακανόνιστο κύκλο έμμηνης ρύσεως.

Ακόμα κι στις περιπτώσεις που δεν χρειάζεται απώλεια βάρους, υπάρχει θετική επίδραση, αν αλλάξετε τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη με τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη. Αυτό συμβαίνει επειδή η διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη έχει δείξει ότι βελτιώνει την ικανότητα του σώματος να ανταποκρίνεται στην ινσουλίνη σε γυναίκες κι έφηβες με το σύνδρομο. Επιπρόσθετα, όταν η διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη συνδυάζεται με απώλεια βάρους, έχει φανεί ότι βελτιώνεται κι ο κύκλος έμμηνης ρύσεως.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα τροφίμων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη είναι: τα όσπρια, τα ωμά λαχανικά (ιδιαίτερα τα πράσινα), γάλα, γιαούρτι, σοκολάτα υγείας, βρώμη, μακαρόνια ολικής άλεσης al dente, ρύζι τύπου basmati κι parboiled, φρούτα με την φλούδα όχι πολύ γινωμένα όπως το μήλο, πορτοκάλι, αχλάδι, ροδάκινο, δαμάσκηνα κι κεράσια, ψωμί σίκαλης ή πολύσπορο.

Στον αντίποδα, τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη είναι η γλυκόζη, το μέλι, τα ωμά καρότα, η πατάτα, τα επεξεργασμένα δημητριακά πρωινού, ο αρακάς, το άσπρο ψωμί κι το ολικής, το ρύζι χαμηλής αμυλόζης (π.χ. το λασπωτό ρύζι), τα τροπικά φρούτα κ.α.

Η απώλεια βάρους βοηθάει?

Η απώλεια βάρους λειτουργεί ανεξάρτητα ως ευεργετικός παράγοντας στα συμπτώματα του συνδρόμου. Αυτό συμβαίνει, καθώς η απώλεια βάρους και κατ’ επέκταση η απώλεια λίπους, βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη. Με παρόμοιο τρόπο, λειτουργεί ευεργετικά κι η φυσική δραστηριότητα, κάνοντας τα κύτταρα πιο ¨ευαίσθητα¨ στην δράση της ινσουλίνης.

Συμπεράσματα

Στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών η διατροφή κι η συστηματική άσκηση , βοηθάει στην αντιμετώπιση της ινσουλινοαντίστασης και στην ρύθμιση του βάρους.

Μία διατροφή με

• ποικιλία τροφών

• μέτρο στην ποσότητα

• σωστά συνδυασμένα συχνά γεύματα κατά την διάρκεια της ημέρας

• με έμφαση σε τροφές χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη,

έχει φανεί ότι ωφελεί σε μεγάλο ποσοστό στην αντιμετώπιση του συνδρόμου.

Όσο αφορά την φυσική δραστηριότητα, όταν γίνεται συστηματικά υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα. Το πιο σημαντικό πλεονέκτημα που σχετίζεται με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, είναι ότι βελτιώνεται η αντίδραση του σώματος στην ινσουλίνη.

(!)Διαλέξτε ένα άθλημα ή δραστήριο χόμπι με το οποίο το παιδί διασκεδάζει, το βρίσκει ενδιαφέρον κι μπορεί να το ταιριάξει στο πρόγραμμα του.

(!)Το πιο σημαντικό στην διατροφή, είναι να συνδυαστεί ένα διατροφικό πλάνο, το οποίο θα ταιριάζει στον τρόπο ζωής του παιδιού, χωρίς να είναι ταυτόχρονα ελλιπές σε ουσιαστικές/ θρεπτικές τροφές.